Deprem uzmanı Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, beklenen İstanbul depremine ilişkin olarak, “Şu anda Marmara’da Kandilli ile ortak bir şekilde kayma ölçerle gözlemler yapılıyor. Kırılma öncesi bir kayma ve yürüme başladığı zaman biz bunu haber alabileceğiz” dedi.
Dünyaca ünlü bilim dergisi Science’da yayımlanan bir çalışma büyük depremlerden 48 saat önce faylarda meydana gelen anormalliklerin tespit edilebildiğini ortaya koydu. Bilim insanlarına göre bu buluş tek başına depremlerin önceden bilinmesini sağlamıyor, çünkü bu öncü kaymaların tespit edilmesi için 50 kat daha hassas ölçüm yapan aletler gerekiyor.
Haber Global’e konuşan Prof. Dr. Haluk Eyidoğan ölçümlerin hem uydulardan hem de yerdeki istasyonlardan yapıldığını belirtti. Eyidoğan bu teknolojilerin özellikle son 5-6 yılda daha da geliştiğini kaydetti.
Prof. Dr. Eyidoğan özetle şunları kaydetti:
“Bu cihazlardan biri GPS. Ayrıca INSAR ve GNSS adlı uydu cihazları da var. Bu cihazlarla yer yüzündeki çok ufak hareketler bile izlenebiliyor. Fayların yeryüzündeki hareketi öteden beri jeodezik tekniklerle de izlenebiliyordu. Yani 50 yıl evvel de ölçebiliyorduk.
Diyelim ki Kuzey Anadolu Fayı üzerinde yılda iki ile üç santim arasında bir hareket var. Bilindiği gibi Türkiye’nin kuzeyi doğuya kayarken güneyi batıya kayıyor. Şimdi biz bunu çok daha hassas bir şekilde ölçer hale geldik. Ama buna bakıp da neresinde ne büyüklükte bir deprem olacak kesin olarak bilemiyoruz.”
KIRIĞIN YÜRÜMESİ
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan şunları söyledi:
“Bu ölçümler uzun süredir yapılıyor. Biz buna Türkiye’de ‘kırığın yürümesi’ adını veriyoruz. Kırığın yürümesi birkaç günle bir hafta önceden başlayabiliyor. Kırılmayla beraber deprem oluyor. Türkiye’de 1999 öncesinde de bu tür hareketler ölçüldü.
‘Yürüme-kayma ölçer’ aletleri var. Bunlar yere yerleştiriliyor ve sürekli olarak jeofizik mühendisleri buradan ölçü alıyor. Kırılma öncesi, kırılmasız kayma yerde başladığı zaman bunlar gözlemleniyor. Buna göre deniyor ki, burada kayma var yakında kırılma oluşabilir.
Beklenen İstanbul depremi için de şu anda Marmara’da Kandilli ile ortak bir şekilde kayma ölçerle gözlemler yapılıyor. Kırılma öncesi bir kayma ve yürüme başladığı zaman biz bunu haber alabileceğiz. Sience dergisinde yer alan çalışma küçümsenecek bir çalışma değil. Ancak her depremde kırılmasız kayma olmaz. Dolayısıyla kırılmasız kayma olan depremleri önceden tahmin etmek mümkün olabilecek.”
14155,46%0,76
42,69% 0,23
50,15% 0,06
5897,70% 0,71
9533,17% 2,62
