ÇEKİRDEK ÇİTLEMEK DE DOLARLA

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak döviz kurundaki artışla ilgili “Dolarla ne işiniz var?” dedi ama kuruyemiş fiyatlarındaki yüzde 60’a varan artışın arkasında dolar çıktı. Ankara Kuruyemişçiler ve Kahveciler Odası Başkanı Aytaç Sevimli, Türkiye’nin artık leblebiyi bile ithal etmeye başladığına dikkat çekerek, “Dolara her arttığında ürünlere zam söz konusu oluyor. Dolar kuru ne kadar düşerse bizim de fiyatlarımız o kadar düşer” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak döviz kurundaki dalgalanmayı 'Dolarla mı maaş alıyorsunuz? Dolar borcunuz mu var? Dolarla bir işiniz var mı?' diye açıklarken, kuruyemişte 1 yılda yüzde 60’lara varan artışın ardında dolar çıktı.
Ankara Kuruyemişçiler ve Kahveciler Odası Başkanı Aytaç Sevimli, ürünlerin çoğunu ithal ettiklerine dikkat çekerek, “Koronavirüs döneminde ülkeye giriş olmadı. Dolarla alınan ürünlerin fiyatlarında oynama olduğu toptancılar da söylüyor. Esnaf arkadaşlarımız da malı pahalıya alıp, pahalıya satmak zorunda kalıyorlar” dedi.
ÇEKİRDEK ÇİN'DEN
Son yıllarda vatandaşların yoğun ilgi gösterdiği dakota çekirdeğinin Çin’den ithal edildiğini bildiren Sevimli, “Tohumu Çin’den geliyordu, ülkemizde de yeni ekilmeye başladı. Çin’den gelen ürünün giriş yapmayınca ve talep çok olunca fiyat arttı” ifadelerini kullandı. Kaju fıstığı, ceviz, kahve ve hatta leblebinin bile ithal edildiğini anlatan Sevimli, şunları söyledi:
“İthal ettiğimiz her ürünü dolar üzerinden alıyor. Dolara her arttığında ürünlere zam söz konusu oluyor. Kur ne kadar oynarsa fiyatlar da o kadar oynamak zorunda. Sattığımız malı yerine koyamadığımız sürece zarar ederiz. Dolar kuru ne kadar düşerse bizim de fiyatlarımız o kadar düşer. Dış mihraklara bağlı olduğumuz için fiyatlara yükseliyor. Bugün leblebiyi bile dışarıdan alıyoruz. Kendi ülkemizde üretemiyoruz. Örneğin fındık ağaçta oluyor ama onun ilaçları ithal geliyor. Hepsi birbirine bağlı. Tarım ilaçları da dış ülkelere bağlı ve dolar kuruyla geliyor.”
‘DOLAR YÜKSELDİKÇE FİYATLAR DA YÜKSELECEK’
Ankara’da düşük gelirli insanların alışveriş yaptığı Ulus Hali’nde kuruyemişçilik yapan Kaya Özcan, piyasadaki mahsulün azaldığını ve koronavirüs sürecinde de ithal edilen ürünlerde sıkıntı yaşandığını belirterek, dolardaki artışın da kuruyemiş fiyatlarını etkilediğine vurgu yaptı. Koronavirüs sürecinde evlerinde çıkamayan insanların kuruyemişe yöneldiğini aktaran Kaya, “Ürün azaldı, ihracat yüksek, ithalat düşük. Fiyat da arttı. Dolar bazında yükselme oldukça fiyatlar da yükselecek” dedi.
Kendileriyle mahallelerdeki meslektaşlarının fiyatları arasında fark olduğunu kaydeden Kaya, kendilerini kar oranını düşük olduğunu söyleyerek, “Mahallelerdeki kuruyemişçilerin maliyetleri yüksek. Kiraları var. Ayrıca gram bazında sattıkları için fiyatları yüksek tutmak zorundalar” ifadelerini kullandı.
FİYAT ARTIŞLARI TÜİK VERİLERİNDE GÖZLENİYOR
TÜİK’in verilerine göre kuruyemişteki fiyat artışları şöyle:
-2018 Haziran ayında kilosu 81 lira 75 kuruş olan antep fıstığının fiyatı 2019 Haziran’da 86 lira 1 kuruşa, 2020 Haziran’da 119 lira 69 kuruşa çıktı.  
-20 lira 26 kuruş olan yer fıstığının fiyatı 2019 Haziran’da 31 lira 92 kuruş ve 2020 Haziran’da 41 lira 24 kuruş oldu.
-15 lira 5 kuruş olan ay çekirdeğinin fiyatı 2019 Haziran’da 17 lira 98 kuruşa ve 2020 Haziran’da 24 lira 42 kuruşa yükseldi. Ay çekirdeğinde yıllık artış yüzde 36’yı buldu.
-Kabak çekirdeğinin fiyatı ise 2018 Haziran’da 31 lira 97 kuruştu. Bu fiyat 2019 Haziran’da 32 lira 59 kuruşa yükseldi. 2020 Haziran’a gelindiğinde ise yüzde 60’lık artış yaşandı ve fiyatı da 51 lira 91 kuruşa çıktı.