Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), direnişin 50. yılında İstanbul Kadıköy Yoğurtçu Parkı’nda saat 12.30’da bir basın açıklaması yapmak için bir araya geldi. DİSK’e bağlı sendikaların da katıldığı etkinlik, yitirilen işçilerin anmasıyla başladı.
15-16 HAZİRAN KUTLAMASI YOĞURTÇU'DA
DİSK Genel Sekreteri Adnan Serdaroğlu’nun sunumuyla devam edecek etkinlikte, sendika uzmanı-yazar Zafer Aydın 15-16 Haziran’ın öyküsünü anlatacak. Etkinlik, Kavel işçilerinden Ramazan Gecenoğlu’nun şiir dinletisinin ardından DİSK Korosu’nun müzik dinletisiyle sona erecek.
Akşam saat 21.00’da ise “Dünden Bugüne 15-16 Haziran” başlığıyla bir e-söyleşi de düzenlenecek. Görüntülü görüşme uygulaması Zoom üzerinden yapılacak e-söyleşi, DİSK’in sosyal medya hesaplarında canlı olarak yayımlanacak. Söyleşiye dönemin tanığı ve eski DİSK Genel Sekreteri Mehmet Atay, Zafer Aydın, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu katılacak. Söyleşinin moderatörlüğünü ise gazetemiz yazarı Doç. Dr. Aziz Çelik üstlenecek.
İŞÇİ SINIFININ AYAĞA KALKTIĞI GÜN
15-16 Haziran 1970’de işçi sınıfı, en temel haklarına göz diken ve sendikaları etkisizleştirmeyi hedefleyen yasa tasarısına karşı ayağa kalktı. 15 Haziran sabahı İstanbul’un ve Kocaeli’nin dört bir yanındaki işyerlerinde direniş başladı. Eyleme fabrikanın içinde başlayan işçiler, daha sonra kent merkezlerine doğru yürüyüşe geçtiler. İstanbul’da yürüyüşün, şehir merkezinde bulunan fabrikalarda yapılan eylemlerin dışında, üç kolu bulunmaktaydı.
Kadıköy bölgesinde, Ankara yolu üzerindeki fabrikalar ayaklandı ve Kartal’a doğru yürüyüşe başladı. Eyüp bölgesindeki işçiler ise Topkapı güzergahında yürüdüler ve Kağıthane’de polis barikatıyla karşılaştılar. Burada yaşanan gerginlikte iki arkadaşlarının gözaltına alınması üzerine işçiler Eyüp Polis Karakolu’na yürüyüp burada güçlü bir protesto gerçekleştirerek, arkadaşlarının serbest bırakılmasını sağladılar. Bakırköy’deki fabrikalardan çıkan işçiler de Londra asfaltını trafiğe kapayarak yürüyüşe geçtiler.
TÜM YÖNLERİYLE İŞÇİ DİRENİŞİ
Devrimci işçilerin gerçekleştirdikleri yürüyüşlerin istikametindeki bir diğer merkez ise Gebze’ydi. Tuzla ve Çayırova civarında bulunan işyerlerinden çıkan işçiler Ankara asfaltı üzerinden buraya yürümüş, bu nedenle trafik uzun bir süre durmuştu. İzmit bölgesinde de işçiler iki koldan sel olmuş, akmaktaydı. DİSK’e bağlı Pirelli ve Goodyear fabrikalarının önüne gelen ilk yürüyüş kolu, bu fabrikalardaki işçilerin de eyleme katılması için tezahürata başladı. Ancak DİSK’e bağlı olmasına rağmen Lastik-İş’in Kocaeli’ndeki yöneticileri işçilerin yürüyüşe katılmasını engelledi. İkinci yürüyüş kolu, tamamıyla boşalacak olan Türk Kablo fabrikasının önünden geçerek şehrin içine sokulmaktaydı.
Direnişin ikinci günü; 16 Haziran’da gerçekleşen eylemlere 150 bine yakın işçi katıldı. İşçiler yine Avrupa ve Anadolu yakasındaki çeşitli noktalardan yürüyüşe geçtiler.
İstanbul’un farklı bölgelerinden gelen işçiler öğleden sonra İskele Meydanı’nda buluştular. Burada yaşanan son derece şiddetli çatışmalarda da polis silah kullandı. Kaymakamlık binası ve polis arabaları ateşe verildi ve Adalet Partisi binaları tahrip edildi. Yaşanan çatışmalarda beş kişi hayatını kaybetti, 200’e yakın kişi yaralandı. Çatışmalar sırasında işçilerden, Yaşar Yıldırım, Mustafa Bayram Mehmet Gıdak ile toplum polisi Yusuf Kahraman ve esnaf Abdurrahman Bozkurt hayatını kaybetti.
İŞÇİ SINIFI KAZANDI
16 Haziran akşamı işçi sınıfının gücünden korkan Bakanlar Kurulu, Kocaeli ve İstanbul’da sıkıyönetim ilan etti. DİSK’e bağlı sendikaların Merkez ve şubelerine polis baskını düzenlendi, pek çok işçi ve sendikacı gözaltına alındı. Ancak direnişin de etkisiyle Anayasa Mahkemesi Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) söz konusu yasa tasarısının iptal edilmesi yönündeki başvurusunu kabul ederek, yeni sendika yasasını “Anayasaya aykırılık” gerekçesiyle iptal etti.