Akaryakıt sektöründeki kayıt dışılığı engellemek amacıyla 1 Ocak 2025’ten itibaren devreye girecek Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi için (UTTS) geri sayım başladı.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz günlerde katıldığı bir televizyon programında UTTS sayesinde yakıt alan araçtan başka bir aracın plakasında fiş düzenlenmesinin önleneceğini belirtti.
Taşıt tanıma teknolojisi şirketlerinden Turpak’ın Genel Müdür Yardımcısı Alper Önkol, 8 milyon aracı etkilemesi beklenen yeni dönemin detaylarıyla ilgili Hürriyet’in sorularını yanıtladı. Mevcut durumda taşıt tanıma teknolojisinin her bir petrol dağıtım şirketinin kendi özel uygulaması üzerinden çalıştığını söyleyen Önkol, şu bilgileri verdi:
ALINMAYAN FİŞİ TOPLUYORLARDI
“Şu anda kullanılan taşıt tanıma sistemi petrol dağıtım şirketlerinin kendilerine ait uygulamaları üzerinden çalışıyor. Plaka bilgisi, istasyonlardaki ödeme kayıt cihazlarına pompacılar tarafından manuel olarak giriliyor. Bu durum, bireysel sürücüler ödeme kayıt cihazı fişini almadığı zaman açığa çıkan kullanılmamış fişlere, farklı araçlara ait plakalar girilerek aracın bağlı olduğu şirkete yakıt masrafı yazılmasına yol açabiliyordu. Yani bir şirket, açığa çıkan ama kullanılmayan fişleri usulsüz şekilde gider gösterebiliyordu. UTTS de ise her ticari araçta tek bir mali çip (UTB) kullanılabilecek. Sadece bu çip üzerinden bütün petrol dağıtım şirketlerinin istasyonlarından yakıt ikmali yapılacağını, gider gösterilebileceğini ve mali değerde fiş alınabileceğini anlıyoruz.”
MEVCUT SİSTEM DEVAM EDER Mİ?
Önkol sözlerini şöyle sürdürdü: “Yeni sistemde her araçta sabit bir çip olacak ve bu araç her petrol dağıtım şirketinin istasyonundan yakıtını alabilecek. Çip aracılığıyla aracın plakası pompa ödeme kayıt cihazına otomatik gidecek ve ödemesi istasyonda yapılacak. Ancak araç sahibi şirket, bir petrol dağıtım şirketiyle anlaşırsa yakıt aldıktan sonra pompa ödeme kayıt cihazına mali değeri olmayan bir bilgi fişi alacak ve bu ikmale ait faturalama ve ödeme sonradan yapılacak. Araç sahiplerinin istasyonlardan yaptığı yakıt alımlarında istasyon görevlisi tarafından elle girilecek plaka bilgisi üzerinden alınan yakıta ait ödeme kayıt cihazı fişi gider olarak gösterilemeyecek. Bu doğrultuda mevcut taşıt tanıma sistemi ile UTTS’nin bir süre paralel devam etmesi kolaylık sağlayabilir.”
KAÇ ARACI VE İSTASYONU ETKİLEYECEK?
TÜRKİYE genelinde 12 bin 500 akaryakıt istasyonu var. Taşıt tanıma sistemine sahip araç sayısı ise 3 milyon 500 bine yaklaşıyor. Şirketler tarafından filolarında yer alan araçların yakıt alımlarını kolaylaştırmak ve giderlerini takip etmek üzere getirilen taşıt tanıma teknolojisi, Türkiye’de yaklaşık 25 yıldır kullanılıyor. Sektör yetkililerinin verdiği bilgilere göre, UTTS’nin 1 Ocak 2025’ten itibaren zorunlu olmasıyla taşıt tanıma sistemi bulunan 3 milyon araçla birlikte toplamda 8 milyon şirket aracına UTB isimli yerli çipin takılması, 12 bin 500 adet civarındaki istasyona ise bu çipleri tanıyacak sistemin kurulması gerekiyor.
9173,33%1,05
38,55% 0,28
43,80% 0,57
4044,57% 1,03
6547,39% 0,99
