İHD İskenderun Şubesinde gerçekleşen basın açıklamasında konuşan Şube Başkan Yardımcısı Ayten Eröksüz, işsizliğin yaşama hakkının ihlali olduğunu belirtti. Eröksüz yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi, “Temel insan hakları arasında yer alan çalışma hakkı; her insanın insan onuruna yakışır bir hayat sürdürmesi, iş ve gelire sahip olma hakkını ifade etmektedir. Hatay Valiliği önüne 07 Şubat 2020 Cuma günü saat 8.30’da gelen ve uzun süredir işsiz olan Adem Yarıcı’nın, “Çocuklarım aç, iş istiyorum anlamıyor musunuz?” diyerek kendini yakması ve ardından ambulans ile nakil edilirken kalp krizi geçirerek ölümü derin üzüntü yarattı. Ailesine başsağlığı ve sabır diliyoruz.
Çalışma hakkı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 23. ve 24. Maddelerinde düzenlemiştir. Söz konusu maddelerde öz olarak “Her şahsın çalışmaya, işini serbestçe seçmeye, adil ve elverişli çalışma şartlarına… hakkı vardır” denilmektedir. Yine Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme gibi evrensel hukuk metinlerinde; ücret ve menfaat sağlama, eşit davranılma, sendika kurma ve sendikaya üye olma, istihdam edilme ve işe erişme, işten ayrılma, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, yasal ve güvenceli çalışma hakkı bu temel hakkın unsurları olarak yer almaktadır.
Anayasanın 5. maddesinde de, … kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmak insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamak Devletin temel amaç ve görevleri arasında sayılmıştır. 2013’te 15, 2014’te 25, 2015’te 59, 2016’da 90, 2017’de 89, 2018’de 73… İSİG verilerine göre, 2013-2018 arasında 351 emekçi geçim sıkıntısı, borç ve işsizlik nedeniyle yaşamına son verdi. Ekonomik kriz ve işsizlik 2020’da da can almaya devam ediyor.
Ekonomik kriz ve yoksulluk sadece ülkemizde değil dünya halklarında büyük bir sorunudur. Savaş nedeniyle topraklarını terk eden 13 mültecinin Van Çaldıran da donarak ölmesi yaşam hakkının ihlalidir. Ekonomik kriz işsizliği, işsizlik de intiharları tırmandırıyor. Tablo ortada: DİSK-AR Mayıs 2019 İşsizlik ve İstihdam Raporu’na göre, işsiz sayısı bütün zamanların rekorunu kırma yolunda. Geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 669 bin. İşsizlik yüzde 22,2. İstihdam Ağustos 2018-Şubat 2019 arasında 2 milyon azaldı. Bu gidişatın daha çok can yakacağı öngörülmektedir.
Türkiye’de intiharların önemli nedenlerinden birisi geçim sıkıntısıdır. TÜİK’in ilgili istatistiklerinde “intihar nedeni” olarak “geçim zorluğu” ölçütü incelendiğinde AKP’nin iktidarda olduğu 2002 ile 2019 yılları arasında 4 bin 490 kişinin intihar ettiği ortaya çıkmaktadır.
Ekonomik krizin etkisi ile işsizlik giderek artmakta ve buna bağlı olarak yoksulluk yaygınlaşmaktadır. İnsan haklarının amacı insanlığı korkudan ve yoksulluktan kurtarmaktır. Bu nedenle önümüzdeki dönem ekonomik ve sosyal hak alanında daha fazla mücadele edilmesi gerekmektedir.” dedi.
10608,26%0,54
41,97% 0,02
48,82% 0,15
5584,56% 0,98
9459,78% 1,28
